Osmanlı Donanması’nda gemiler birbirleriyle en çok flama ve bayrak kodlarıyla iletişim kurardı. Telsiz yokken, açık denizlerde hızlı ve güvenilir haberleşmenin yolu buydu. Görsel işaretler olmadan komutanın filosuna laf anlatması neredeyse imkânsızdı. Savaşta koordinasyon için de, barış zamanında liman-gemi arasında düzen kurmak için de bu sistem şarttı. Her flama ya da bayrak, kendine özgü renkleriyle, şekliyle, deseniyle belli bir anlam taşırdı. Donanmadaki her gemi, ellerindeki işaret kitapçığına bakarak bu flamaları çekip mesaj yollar, karşısındaki de hemen anlardı. Mesela bir flama “topçu ateşi için hazırlan,” öteki “rota değiştir,” bir diğeri de “hızlan” derdi. Komutan tek bir işaretle bütün gemilere aynı anda emir gönderebilirdi. Oldukça pratik ve hızlı bir yoldu. Bu flama ve bayrak kodları sadece savaşta değil, günlük işlerde de işe yarardı. Bir gemi göreve hazır olduğunu göstermek için, limandan çıkmak istediğini ya da başka bir gemiye yanaşacağını belirtmek için de farklı flamalar çekerdi. Böylece limanda kargaşa çıkmaz, kazalar önlenirdi. Koca donanma limanda bile düzenli hareket ederdi. Bazen işler daha da karmaşıklaşırdı. İki-üç flamanın bir arada çekildiği kombine bayrak işaretleriyle uzun ve ayrıntılı mesajlar iletilirdi. Özellikle uzaktan verilen stratejik emirlerde komutanın bulunduğu sancak gemisi, bu işareti direğin en tepesine asar, bütün filo aynı anda komutu alırdı. Güvenlik de önemliydi tabii. Kodlar zaman zaman değiştirilirdi ki Osmanlı’nın işaret sistemi düşmanın eline geçmesin. Kodlar genellikle sefere çıkmadan önce yenilenir, sadece ilgili kaptanlara bildirilirdi. Sonuçta, Osmanlı Donanması’nda flama ve bayrak kodları sadece birer iletişim aracı değildi. Disiplinin, koordinasyonun ve denizcilik geleneğinin tam ortasında yer alıyordu. Bu sistem sayesinde donanma devasa denizlerde hızlı ve güvenli bir iletişim ağı kurmuş, büyük filoları tek bir vücut gibi hareket ettirerek stratejik üstünlük sağlamıştı.
osmanlı donanması duman ve işaret feneriyle haberleşme hakkında bilgi edinmek için tıklayınız.